گزارش هم ماشین؛
تعارض بلندمرتبه سازی با الگوی ایرانی و اسلامی
هم ماشین: تهران در وضعیت فعلی از خیلی از کلان شهرهای دنیا متراکم تر است و مصوبه مجوز بلند مرتبه سازی شورای عالی شهرسازی به تراکم فروشی و شهرفروشی دامن می زند.
به گزارش هم ماشین به نقل از مهر، یک سال از تصویب امکان بلندمرتبه سازی در پهنه ها و عرصه های شهر تهران در شورای عالی شهرسازی می گذرد؛ بااینکه تا کنون در طول این مدت هنوز خبری از افراشته شدن بلندمرتبه جدیدی در پایتخت نیست، اما برخی شهرسازان معتقدند می تواند در طولانی مدت لطمه های اقتصادی-اجتماعی مختلفی برای شهر در پی داشته باشد.
۳۳ هزار ساختمان ناایمن تهران
اگرچه ضوابط و مقررات مختلفی برای بلندمرتبه سازی تدوین و ابلاغ گردیده، اما عدم اجرای این مقررات در بعضی بلندمرتبه سازی ها می تواند به بحران فعلی ساختمان های نا ایمن دامن بزند. ساختمان هایی که بگفته کامران عبدولی معاون پیشگیری و صیانت از حریق سازمان آتش نشانی تهران، تعدادشان به ۳۳ هزار و ۲۲۱ ساختمان ناایمن در پایتخت می رسد و عمده این ساختمان ها قدیمی هستند و متأسفانه ۹۴۷ برج ناایمن بالای ۱۲ طبقه در میان این ساختمان ها وجود دارد. انتقاد از بلندمرتبه سازی های منطقه ۲۲
همچنین گفته می شود که تعدادی از مخاطرات و لطمه های زیست محیطی شهر تهران در سالهای اخیر ناشی از بلندمرتبه سازی و تغییر الگوی گلباد یا همان تونل یا کانال انتقال باد در پایتخت است.
موضوعی که قبل از این هم از طرف برخی کارشناسان شهرسازی درباب بلندمرتبه سازی های منطقه ۲۲ تهران تذکر داده شود بود.
رئیس مرکز مطالعات شهر تهران: مصوبه بلندمرتبه سازی شورای عالی شهرسازی، لطمه زیادی به پایتخت می زند
محمد منان رئیسی، رییس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرداری تهران در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره تأثیرات مصوبه شورای عالی شهرسازی درباب بلندمرتبه سازی گفت: این مصوبه همه پهنه های شهری تهران را در بر نمی گیرد و اینطور نیست که همه منطقه های تهران مشمول این مصوبه باشند بلکه تنها عرصه های خاصی برای بلندمرتبه سازی مجاز شمرده شده است.
وی اضافه کرد: با اینحال یک بخش از نقدی که به مصوبه شورای عالی شهرسازی درباب بلندمرتبه سازی وارد است، فنی و علمی و بخش دیگر از نظر ایمنی و خطرات ناشی از این مساله در کشور است.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرداری تهران اظهار داشت: حسب پژوهش هایی که انجام شده، بلندمرتبه سازی با فرهنگ بومی ما و سبک زندگی ایرانی-اسلامی تطبیق ندارد. بطورمثال یک مصداق آن این است که در مجموعه هایی که بلندمرتبه سازی بصورت بافت متراکم انجام می شود، لطمه های اجتماعی بمراتب بیش از بافت هایی است که با الگوی افقی مبادرت به ساخت و ساز می شود. ما در مرکز مطالعات شهرداری تهران پژوهشی داشتیم و دریافتیم که تراکم جمعیت در هکتار پایتخت نشان داد که متوسط آن چند برابر بسیاری از پایتخت ها یا کلانشهرهای دیگر در سایر کشورهاست.
تراکم جمعیتی تهران دو برابر لندن و استانبول
وی افزود: بطورمثال تراکم تهران دو برابر شهر لندن، استانبول، دوبی یا برخی دیگر از کلانشهرهای مطرح دنیاست؛ یعنی تهران متراکم تر از بسیاری شهرهای بزرگ است؛ تراکم به مدلول محاسبه تعداد نفر در هکتار است؛ یعنی بطورمثال بررسی نماییم که در یک ناحیه شهری با یک مساحت مشخص، چند نفر زندگی می کنند.
رئیسی اشاره کرد: بدین سبب هم اکنون شهر تهران در وضعیت موجود متراکم است و لطمه های اجتماعی، ترافیکی، کالبدی و… دارد که نشان میدهد امکان جمعیت پذیری بیش از این را ندارد؛ ولی با مصوبه ای که شورای عالی شهرسازی و معماری صادر کرده که مقرر است از این به بعد در بعضی پهنه های شهری امکان بلندمرتبه سازی باشد، اجازه افزایش بیشتر تراکم داده شده است.
وی بیان کرد: مدلول این مصوبه شورای عالی شهرسازی درباب بلندمرتبه سازی به این معنا است که شهر متراکم تر، ترافیک آن بیشتر و لطمه های اجتماعی فعلی افزایش یابد. جدا از این مسائل، تأثیرات زیست محیطی نامطلوبی بر روی شهر داشته باشد.
بلندمرتبه سازی های تهران کانال باد پایتخت را مسدود کردند
برج ها و بلندمرتبه ها می توانند الگوی گلباد و جهت وزش باد را کاملاً متأثر کرده و به انباشت آلودگی هوا دامن بزنند؛ سایه بادی که از ساخت این سازه ها ایجاد می شود، می تواند بر وضعیت آلودگی هوای شهر تأثیر منفی بگذارد.
تحقیقات علمی در شهرهای مختلف دنیا، تأثیر بلندمرتبه سازی ها بر تغییر مسیر باد در شهرها را اثبات نموده است؛ بلندمرتبه ها سایه باد مشخصی دارند که سبب می شود مسیر وزش باد تغییر جهت یا زاویه داده یا حتی بطور کلی از مسیر خود منحرف شده و وارد کانال طبیعی باد شهر نشود که عملاً به مسدود شدن شُش های شهر می انجامد.
تأثیر بلندمرتبه سازی بر تغییر کانال باد کل شهر تهران انجام نشده ولی بصورت موضعی در بعضی مناطق مطالعاتی انجام شده که آثار سو آن مشهود است در مرکز مطالعات شهرداری تهران این مطالعات انجام شده ولی قابل تعمیم به کل شهر نیست اما موضوع اینجاست که وقتی بلندمرتبه سازی را قانونی می نماییم و این مجوز را می دهیم که در شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز پایتخت امکان برج سازی هست، به این معنا است گلباد طبیعی شهر تهران را تحت تأثیر قرار می دهیم.
کریدور تنفسی شمال-جنوب تهران با بلندمرتبه سازی منطقه یک مسدود شد
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: به فاصله ۵۰ سال اخیر برخی کریدورهای تنفسی تهران بطور کلی مسدود شده است؛ محور شمال به جنوب تهران، محور اصلی گلباد پایتخت بوده است ولی الان این محور مسدود شده که علت آن بلندمرتبه سازی در منطقه یک بوده که کانال باد شمال به جنوب تهران را مسدود کرده است و لطمه های زیست محیطی گسترده ای داشته است.
وی با اعلان اینکه افزایش لطمه های اجتماعی ناشی از بلندمرتبه سازی نیز با مطالعات علمی اثبات شده، اظهار داشت: در مجتمع های بلندمرتبه تر به میزان طبقاتی که افزایش می یابد، لطمه ها نیز بیشتر می شود نرخ نزاع و نا امنی هم بیشتر می شود که این مطالعات محدود به ایران نیست و در خیلی از کشورها انجام گرفته است.
تراکم فروشی عملاً به مدلول شهرفروشی است
این شهرساز با اشاره به عدم تطابق الگوی بلندمرتبه و عمودی سازی با سبک زندگی ایرانی-اسلامی اظهار داشت: وقتی مجوز ساخت و ساز بالاتر از مصوب طرح تفصیلی داده می شود و بطورمثال اگر تعداد طبقات مجاز ۶ طبقه است اما برای ساخت ۱۰ طبقه مجوز داده می شود، بطور قطع شهرفروشی اتفاق افتاده است.
وی با اعلان اینکه این اتفاق، تضییع حقوق عامه است، اذعان کرد: چون هم مخاطرات زیست محیطی و هم بارگذاری بیش از ظرفیت شهر را با بهره گیری از بلندمرتبه سازی و تراکم فروشی به شهر تحمیل می کنیم؛ پس سبب می شود تا پلاک های مجاور بلندمرتبه، از حقوق طبیعی خود مانند باد یا نور طبیعی محروم شوند؛ اینها جزو حق الناس هستند.
الگوی سبک زندگی ایرانی-اسلامی با بلندمرتبه سازی در تعارض است
رئیسی با اشاره به روایتی از رسول اکرم (ص) درباره حقوق همسایگان اظهار داشت: در این روایت یکی از حقوقی که بر ذمه همسایه است این است که ساختمان خودرا بلندتر از خانه همسایه نسازد که مانع وزش باد به سمت خانه همسایه ات شود. آیا با وضعیت فعلی بلندمرتبه سازی در تهران، امکان اجرای این فرمایش رسول اکرم (ص) وجود دارد؟ بلندمرتبه ها سایه بر روی بلوک های مجاور می اندازند و از نور طبیعی محروم می شوند و نمی توانند از مواهب سلامتی نور طبیعی مانند ویتامین دی بهره مند شوند.
وی اشاره کرد: همین طور جان باختن سالانه چند هزار نفر در اثر آلودگی هوا را اگر بپذیریم قسمتی از علل این آلودگی، ناشی از بلندمرتبه سازی بوده، باید جزو حقوق عامه و بر ذمه سازنده بودن این حق الناس بدانیم.
بعضاً مقررات بلندمرتبه سازی را سازنده ها رعایت نمی کنند
کارشناس شهرسازی درباره آثار نا ایمن بودن برخی بلندمرتبه سازی ها نیز اظهار داشت: بااینکه بلندمرتبه سازی به مدلول ناایمن سازی نیست، اما باید قوانین و مقررات رعایت شود؛ هر چند در کشور ما بعضاً این اتفاق رخ نمی دهد که قوانین و مقررات و بخشنامه های بلندمرتبه سازی رعایت شود دلیلش هم این است که شهرداری ها به طور معمول در بلندمرتبه سازی ذی نفع هستند و با سازنده بلندمرتبه مشارکت دارند که سبب می شود آنطور که لازم است، مباحث مربوطه رعایت نشود.
وی با اشاره به شراکت شهرداری آبادان در ساختمان متروپل با فردی که سازنده و سرمایه گذار بود، اظهار نمود: چون خود شهرداری شریک بوده، در بحث های فنی دخالت زیادی نکرده است به ویژه که شالوده اصلی ساختمان برای سازه ۶ طبقه طراحی و راه اندازی شده بود اما ۴ طبقه اضافه بر روی شالوده اولیه بارگذاری مجدد می شود که تحمل بارگذاری جدید را ندارد.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرداری تهران با تاکید بر این که نظام مهندسی هم باید دراین زمینه سهم قصور خودرا بپذیرد بیان کرد: نظارت های درستی بعضاً صورت نمی گیرد بااینکه آنها هم گلایه هایی دارند و معتقدند باید نظارت بر بلندمرتبه سازی، بصورت مقیم باشد اما حق الزحمه ای که مهندسان ناظر دریافت می کنند، تناسبی با این میزان وقتی که برای نظارت صرف می شود، ندارد. پس شاهد چنین لطمه هایی در بلندمرتبه سازی هستیم.
نظارت دقیقی بر بلندمرتبه سازی های جدید جاری است
در حالی با انبوه قوانین و مقررات بلندمرتبه سازی مواجهیم که خیلی از این دستورالعمل ها به اعتراف هم سازندگان و هم ناظران یا رعایت نمی شوند یا اهتمام جدید برای اجرای دقیق آنها بصورت کامل وجود ندارد.
از سوی دیگر با وجود دادن هشدارهای گوناگون در حوزه وجود سازه های قدیمی بلندمرتبه نا ایمن چه در پایتخت چه در سایر شهرها، اقدامی در جهت حل این معضل صورت نمی گیرد مگر این که مجدداً شاهد فاجعه های دیگر مانند متروپل یا پلاسکو باشیم و باز هم بعد از فروکش کردن تب و تاب آن، موضوع نا ایمن بودن ساختمان های فرسوده بلندمرتبه به فراموشی سپرده می شود.
نمونه آن ساختمان آلومینیوم است که بنیاد مستضعفان به عنوان مالک ساختمان یک هفته پس از فاجعه متروپل آبادان اعلام نمود برای ایمن سازی این ساختمان، مقرر است واحدهای صنفی آن تخلیه شده و کسبه پاساژ به مرکز دیگری منتقل شوند.
اما تنها دو روز پس از اعلام این خبر، بار دیگر بنیاد مستضعفان اعلام نمود کسبه این ساختمان اعلام نموده اند بدون نیاز به تخلیه ساختمان آلومینیوم و بصورت مشارکتی با بنیاد مستضعفان آماده ایمن سازی آن هستند.
منبع: hammashin.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب